De Taalunie ondersteunt de internationale neerlandistiek met basisfinancieringen, beurzen, een jaarlijkse zomercursus voor studenten, docentennascholingen en gastdocentschappen.
In alle schoolvormen van het regulier onderwijs in de vijf buurtaalregio’s (de Franse Gemeenschap, de Duitstalige Gemeenschap, Nedersaksen, Noordrijn-Westfalen en Hauts-de France) kun je met de steun van de Taalunie het Nederlands als vreemde taal leren.
In het recent gepubliceerde portfolio van de internationale neerlandistiek, Grenzeloos Nederlands, kan je meer lezen over de realisaties binnen het impulstraject.
De 69ste editie van de Taalunie Zomercursus bracht 107 studenten uit 25 landen samen voor een intensieve onderdompeling in de Nederlandse taal en cultuur. De deelnemers kwamen uit alle hoeken van de wereld, van Duitsland (19 studenten) en Italië (11 studenten) tot Zuid-Afrika (5 studenten) en Zuid-Korea (2 studenten). Het programma bood inspirerende workshops, culturele activiteiten en lezingen van prominente sprekers, waaronder auteur Mira Feticu. Studenten verdiepten zich in onderzoeksprojecten over actuele taalkundige en maatschappelijke thema’s. Eén groep onderzocht het imago van de studie neerlandistiek en pleitte voor meer promotie van praktische vaardigheden. De cursus werd feestelijk afgesloten op 16 augustus. Algemeen secretaris Gunther Van Neste prees de impact van de cursus op de promotie van het Nederlands.
In de laatste week van november 2024 kwamen de leden van de ‘Denktank voor een toekomstbestendige internationale neerlandistiek’ van de Taalunie samen in Berlijn. In de Denktank zetelen drie jaar lang acht neerlandici uit drie continenten. De leden van de Denktank werken online samen en komen in de loop van het mandaat één keer fysiek samen op een plek die het werk van de Denktank verrijkt. Aan de Freie Universität in Berlijn hebben de leden hun feedback op het nieuwe meerjarenbeleidsplan van de Taalunie gedeeld met de algemeen secretaris en beleidsadviseurs van de Taalunie. Daarna hebben ze deelgenomen aan de internationale conferentie Online Educa Berlin, de grootste en oudste conferentie over online leren in Europa. De bevindingen die de neerlandici over online leren hebben opgedaan, worden in de vorm van een publieksverslag gedeeld met het hele veld.
Regionale netwerken spelen binnen het NVT-onderwijs en de internationale neerlandistiek een grote rol op het vlak van kennisuitwisseling, wetenschappelijke en educatieve samenwerking en verbinding. In Azië kwam zo’n netwerk nog niet tot stand, maar in het najaar van 2024 kwam daar verandering in. Een NVT-docente uit Surabaya, Indonesië ging in op het voorstel van de Taalunie om een netwerk op te richten. Vier afdelingshoofden uit China, Japan, Kazachstan en Zuid-Korea sloegen de handen in elkaar en vormden o.l.v. de coördinatrice uit Indonesië een oprichtingsbestuur. Ze gaven het netwerk de naam NINA: Netwerk Internationale Neerlandistiek Azië. Inmiddels werken ze een strategie uit om leden te werven en een werking op poten te zetten die zal leiden tot regionale verbinding en samenwerking en tot wereldwijde zichtbaarheid van de neerlandistiek in Azië.
In het voorjaar van 2024 bezocht de Taalunie Jakarta om het NVT-onderwijs en de neerlandistiek in Indonesië te versterken. Tijdens gesprekken met diplomaten uit Nederland, Vlaanderen en Suriname onderzocht de Taalunie hoe we de samenwerking en zichtbaarheid van het Nederlands in Indonesië samen kunnen versterken. Vervolgens sprak de Taalunie met het Erasmus Training Centre (ETC) over de toekomst van het centrum en het belang van beroepsgerichte cursussen. Bij het nationaal archief (ANRI) besprak de Taalunie hoe ze de Nederlandse archieven die zeventien kilometer beslaan, nog beter toegankelijk kunnen maken voor onderzoek en onderwijs. Daarbij kwam ook de oprichting van een expertisecentrum voor Nederlands als bronnentaal en paleografie aan bod. Op de Universitas Indonesia (UI) vond o.l.v. de docentenvereniging PPBBI een rondetafelconferentie plaats, waar de deelnemers de eerste resultaten van een veldonderzoek naar de kansen en uitdagingen voor het onderwijs Nederlands in Indonesië bespraken. De nadruk lag op het tekort aan docenten, de noodzaak van een lerarenopleiding en de rol van Nederlands als bronnentaal.
De Taalunie werkte samen met haar lokale partners aan de contouren van nieuwe meerjarenovereenkomsten en een Memorandum of Understanding met de UI. Ook bespraken de betrokken partijen de ontwikkeling van een online woordenboek Nederlands-Indonesisch (v.v.) als belangrijke stap voor toegankelijkheid. Dit werkbezoek benadrukte de strategische waarde van het Nederlands in Indonesië en de rol van de Taalunie in het versterken van onderwijs, onderzoek en internationale samenwerking.
In 2022 begon de Taalunie een nieuw initiatief in Zuid-Afrika: de wisselleerstoel. Dit initiatief is opgezet om de neerlandistiek daar te steunen en om de banden van de universiteiten in Zuid-Afrika met de neerlandistiek in het Nederlandse taalgebied en ook elders in de wereld te versterken. In 2024 vonden de laatste twee van de eerste reeks plaats. Timothy Colleman bezocht de Noord-Wes Universiteit in Potchefstroom. Ekaterina Tereshko verbleef in Bloemfontein bij de Universiteit van die Vrystaat. Zij bezocht ook de Noord-Wes Universiteit en de universiteiten in Pretoria. Na afloop hebben de partners overlegd over de voortzetting, omdat de Wisselleerstoel erg werd gewaardeerd door de ontvangende universiteiten en de wisseldocenten. De leerstoel is een samenwerking van Taalunie, de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek (IVN), de Suider-Afrikaanse vir Neerlandistiek (SAVN), de Vertegenwoordiging van de Vlaamse Regering en de Nederlandse Ambassade in Zuid-Afrika.
Voor 2023 was er geen aanbod Nederlands aan de Universiteit van Edinburgh. Dankzij een startsubsidie van de Taalunie volgden in het academiejaar 2023-24 elf studenten de nieuwe cursus Dutch for Beginners, met wekelijks twee lessen en extra conversatielessen. Daarnaast kreeg Nederlandstalige cultuur een plek binnen de bredere cursus Cultural Responses to War, met maar liefst vijftig studenten. Deze veelbelovende start heeft geleid tot gesprekken over een duurzame verankering van Nederlands binnen de universiteit. Voor 2024-25 staat de ontwikkeling van een tweede cursus, Intermediate Dutch, op de planning.
De Taalunie zorgde er, samen met haar partners KU Leuven en Radboud Universiteit Nijmegen, in 2024 voor dat bijna 2000 leerders in 55 landen een examen konden afleggen om een Certificaat Nederlands als Vreemde Taal (CNaVT) te behalen. We werkten ook verder aan de digitalisering van het examenaanbod. Daarvoor gingen we een nieuwe samenwerking aan met Televic, dat ons met Assessment-Q een platform biedt om de huidige examens te vertalen naar een digitale omgeving. Daarnaast lieten we een nieuwe digitale module ontwikkelen waarin exameninstellingen hun aanbod kunnen registeren en kandidaten zich voor examens kunnen inschrijven.
In 2024 publiceerde we het vijftigste nummer uit onze reeks Hapklaar Nederlands. Deze lesbrieven zijn bedoeld voor het onderwijs Nederlands als Vreemde Taal in de hele wereld. Ze behandelen de actualiteit en (jongeren)cultuur uit Nederland en Vlaanderen, zodat leerlingen en studenten hier via de lessen Nederlands mee in contact komen. Zo zijn er nummers over o.a. Sinterklaas, James Ensor, influencers en bekende televisieseries. Er zijn nu meer dan vijftig nummers voor het secundair en volwassenenonderwijs en zeven nummers voor het basisonderwijs.
De Taalunie streeft ernaar om samenwerkingsovereenkomsten voor het onderwijs Nederlands af te sluiten met de regionale en lokale overheden en instellingen in de buurregio’s. In dat kader ondertekenden we in 2024 een overeenkomst met het Ministerie van de Duitstalige Gemeenschap van België en met de Waalse overheidsdienst Forem. Met de Académie de Lille zijn we opnieuw begonnen met structureel overleg om het onderwijs Nederlands in Hauts-de-France te versterken.
Van 2021-2023 is er door een groep docenten in het Duitstalig gebied onder begeleiding van Bureau NVT gewerkt aan de constructie van een pakket taken gebaseerd op het ERK. Dit project was een cofinanciering van de Taalunie en de Bezirksregierung Münster. De docenten kregen eerst training in het ontwikkelen van taken volgens het ERK en hebben vervolgens zelf taken geconstrueerd. In 2024 zijn er in een vervolg van dit project onder begeleiding van Bureau NVT met een kleinere groep docenten nog extra taken toegevoegd, waardoor we een uitgebreid en gevarieerd pakket met 54 taken konden opleveren.
Een uniek talenfeest dat de diversiteit in de Euregio Maas-Rijn viert! Leerlingen van alle leeftijden uit Nederland, België en Duitsland staan centraal om hun vreemde talenkennis te tonen met creatieve bijdragen zoals toneelstukken en liedjes. Reeds ruim tien jaar brengt dit evenement eens per jaar honderden jonge talenten, culturen en talen samen en versterkt het de banden tussen de drie landen. Of het nu in het Frans, het Duits, het Nederlands of het Engels is – de podiumoptredens laten niet alleen de taalvaardigheid van de deelnemers zien, maar ook hun creativiteit en moed.
De Taalunie is in 2024 begonnen met doelgerichte ondersteuning voor het immersieonderwijs Nederlands in de Franse Gemeenschap. Zo hebben we een werkgroep opgericht die voor het basisonderwijs een handleiding met didactische tips voor leerkrachten ontwikkelt. Daarbij komen er ook voorbeeldlessen die direct bruikbaar zijn. De werkgroep richt zich op de lessen wiskunde, wereldoriëntatie en Nederlands. Daarnaast hebben we een aantal bijeenkomsten voor leerkrachten Nederlands van immersiescholen georganiseerd, o.a. in Moeskroen en Waals-Brabant. Tijdens die bijeenkomsten konden de deelnemers goede praktijkvoorbeelden, didactische tips en ideeën voor lessen en activiteiten uitwisselen.
Sinds 2019 onderzoekt de Taalunie de internationale positie van het Nederlands. In 2024 publiceerden we in dat kader de analyse van de situatie in Frankrijk. Deze veldanalyse gaf een overzicht van sterktes en zwaktes en lijstte een aantal aanbevelingen op, waaronder:
Buurtaalregio’s
projecten kregen financiële ondersteuning door de Taalunie.
Certificaat Nederlands als Vreemde Taal (CNaVT)
leerders van het Nederlands namen deel aan het CNaVT-examen.
Taalunie zomercursus
studenten namen deel aan de Taalunie zomercursus uit 25 verschillende landen.
Netwerk NINA
landen sloten zich aan bij het nieuwe regionale netwerk NINA.